– Sở hữu trí tuệ (SHTT) là một trong số 30 chương đàm phán của TPP, với tư cách là đơn vị quản lý nhà nước về SHTT, xin Bộ trưởng cho biết những thách thức mà Việt Nam sẽ phải đối mặt trong vấn đề này?
Trong những năm qua, chúng ta đã làm rất tốt công tác xác lập quyền SHTT. Tuy nhiên, cho tới hiện nay, việc thực thi quyền SHTT tại Việt Nam vẫn còn yếu. Do vậy, khâu thực thi quyền SHTT vẫn là lo ngại lớn nhất khi làn sóng đầu tư, hàng hóa nước ngoài vào Việt Nam sau khi TPP có hiệu lực sẽ khiến các tranh chấp SHTT bùng nổ. Tới lúc đó, nếu chúng ta ko có hệ thống thực thi quyền đầy đủ sẽ không giải quyết được, rất có thể bị những chế tài của TPP khiến chúng ta phải chịu những thua thiệt trước các DN nước ngoài.
Ngoài ra, các vi phạm SHTT hiện nay chúng ta chủ yếu xử lý bằng xử phạt hành chính nhưng theo TPP, các vi phạm này phải xử lý hình sự. Sắp tới phải xem xét sửa đổi Bộ luật Hình sự trong đó quy định rất rõ những tội danh liên quan đến SHTT và khung hình phạt đối với tội danh này. Do vậy, khối lượng công việc chúng ta phải thực hiện là rất lớn để thực thi SHTT, nhất là với DN trong TPP.
– Hiện nay, tình trạng vi phạm bản quyền riêng và SHTT nói chung trong các DN Việt Nam khá phổ biến. Vậy, nguy cơ nào các DN Việt sẽ phải đối mặt một khi TPP có hiệu lực, thưa Bộ trưởng?
Lâu nay, việc sử dụng phần mềm không bản quyền giúp doanh nghiệp Việt Nam đỡ tốn kém, sự cạnh tranh có lợi thế dù là lợi thế không hợp pháp. Tuy nhiên, khi tham gia TPP không thể trốn tránh việc sử dụng phần mềm bản quyền, chi phí của doanh nghiệp tăng lên, sức cạnh tranh sẽ giảm đi.
Tuy nhiên, bản quyền phần mềm mới là một phần của SHTT. Sắp tới, chúng ta sẽ còn phải đối mặt với những vi phạm khác nữa như nhãn hiệu hàng hóa, chỉ dẫn địa lý, kiểu dáng công nghiệp, sáng chế…. Trong quá khứ chúng ta chưa phải chịu sức ép lớn về vấn đề này. Tuy nhiên, sắp tới vấn đề này sẽ phải xử lý ở mức độ cao hơn, do vậy, DN nào vi phạm bản quyền nói riêng và SHTT nói chung sẽ đứng trên bờ vực phá sản và giải thể nếu không có sự chuẩn bị tốt.
